सहारा वाळवंटातील २५ रंजक रहस्ये!

सहारा वाळवंट हे आपल्या जगातील सर्वात मोठे आणि भव्य उष्ण वाळवंट आहे.

उत्तर आफ्रिका प्रदेशाचा सर्वच  भाग ह्या वाळवंटाने म्हणजेच सहाराने व्यापला आहे.

सहाराचे एकूण क्षेत्रफळ ९० लाख वर्ग किमी म्हणजेच 90 lakh km square इतके आहे.

सहाराच्या उत्तरेला भूमध्य समुद्र ॲटलास पर्वतरांग पश्चिमेला अटलांटिक महासागर,

पूर्वेला लाल समुद्र, तर दक्षिणेला साहेल पट्टा आहे. सहारा वाळवंट साधारण ३० लाख वर्षांपुर्वी

तयार झाले असावे असा अंदाज अभ्यासकांचा आहे . म्हणूनच अशा ह्या भव्य सहारा वाळवंटाबद्दल

आपल्याला सर्व काही माहित असणे आवश्यक आहे. जगातील सर्वात एकटे पडलेले झाड तेथे होते

पण नुकतेच त्याचा दुर्दैवी अंत झाला? 

जाणून घ्या जगातील तिसऱ्या क्रमांकाचे सर्वात मोठे वाळवंट आणि त्यातील सर्व रहस्ये!

To know 25 Interesting facts about the Sahara Desert in Marathi read this article till the end. 

 सहारा वाळवंट याचा अर्थ: 

प्राचीन अरबी भाषेत सहाराचा अर्थ ‘रिकामी जागा’ किंवा ‘अशी जागा जिथे काहीच वाढत नाही’

किंवा दुसर् या शब्दांत… एक वाळवंट.

Sahara means ’empty space’ or ‘a place where nothing grows’ or in other words… A desert

1. देश (Country): इजिप्त, लिबिया,ट्युनिशिया, अल्जेरिया, आणि मोरोक्कोसह १० देशांमध्ये सहारा वाळवंटाचा विस्तार आहे.

2. जगातील सर्वात उष्ण (The world’s hottest): येथे दिवसाचे तापमान अविश्वसनीयपणे 50º सेल्सियसपर्यंत पोहोचू शकते आणि रात्री 0º सेल्सियसपर्यंत खाली येऊ शकते. हि अगदीच विलक्षणीय बाब आहे . नेहमीच वाळवंट नसते: सहारा वाळवंट एकेकाळी उष्णकटिबंधीय जंगल होते, याचे पुरावे त्यांच्याकडे आहेत, असे असंख्य शास्त्रज्ञांचे मत आहे.

3. प्रूफ(Proof) : या सिद्धांताचे समर्थन करण्यासाठी, सिंह, मगरी, हिप्पो आणि हत्ती यासारख्या अविश्वसनीय स्वभावासह सहारा दर्शविणारी विविध दगडी कोरीव शिल्पे आहेत. इतकंच नाही तर जीवाश्मझाडांच्या खोड्या सापडल्या आहेत, ज्यावरून इथं अस्तित्वात असलेल्या विशाल जंगलाचं संकेत मिळतआहेत.

4. सहारा मध्ये बर्फ १९७९ च्या एका रात्री ही घटना घडली. अर्धा तास बर्फ पडला आणि काही तासांनंतर सूर्योदयाबरोबर वितळला.

5. रहिवासी (Resident): सहारातील दोन मुख्य जमाती म्हणजे बेदोईन लोक आणि तुआरेग लोक. बेदोईन ही अरबी वंशाची जमात आहे जी अजूनही अरबी द्वीपकल्पात उगम पावलेली भाषा बोलते. तर तुआरेग लोक बर्बर भाषा बोलणारे भटके आहेत.

6. धर्म(Religion): सहाराची बहुसंख्य लोकसंख्या इस्लाम चे अनुसरण करते आणि अरबी बोलते. 

7. व्हेल वैली (Whale Valley): इजिप्शियन सहारामध्ये वाडी हितन नावाची जागा आहे, ज्याचा अर्थ ‘व्हेल व्हॅली’ असा होतो. पुरातत्त्वशास्त्रज्ञांना या भागात हजारो व्हेलचे अवशेष सापडल्यानंतर हे नाव पडले.

8. मॅरेथॉन(Marathon): सहाराचा काही भाग ओलांडणारी मॅरेथॉन आहे. याला मॅरेथॉन डेस सेबल्स असे म्हणतात आणि हा २५० किमीचा मार्ग आहे जो सात दिवस चालतो. स्पर्धकांसाठी सर्वात मोठा अडथळा म्हणजे अंतर नव्हे, तर ५० डिग्री सेल्सियसपर्यंत पोहोचणारी उष्णता.

9. स्टार वॉर्स (Star Wars): ट्युनिशियन सहारामध्ये, एक मोठे पर्यटन स्थळ म्हणजे ल्यूक स्कायवॉकरचे घर, जिथे मूळ स्टार वॉर्सची अनेक दृश्ये चित्रित केली गेली होती!

10.  प्राणी (Animal):  खरंतर बरेच वन्यजीव आहेत. पक्ष्यांच्या अंदाजे ९० प्रजाती, सस्तन प्राण्यांच्या सुमारे ७० प्रजाती, आणि सरपटणाऱ्या प्राण्यांच्या १०० हून अधिक प्रजाती आहेत.

11. वाळवंटाचा राजा (The King of Desert): सहारा मधील सर्वात सामान्य प्राण्यांपैकी एक म्हणजे अरबी उंट. ते कोरड्या हवामानाशी जुळवून घेतात आणि खाण्या-पिण्याशिवाय 17 दिवस जगू शकतात. मात्र पाणी मिळाल्यास ते अवघ्या १० मिनिटांत १०० लिटर पाणी पिऊ शकतात.

12. नाईल नदी(Nile River): सहारा वाळवंटातील मुख्य नदी म्हणजे नाईल नदी ही संपूर्ण जगातील दुसरी सर्वात लांब नदी आहे. आफ्रिकेतील रवांडा येथून सुरू होणारी ही नदी भूमध्य समुद्रात पोहोचते.

13. विस्तार करणे(Extension): ९० च्या दशकात सहाराने सुमारे ६,३६,० चौरस किलोमीटरचा विस्तार केला, हे शास्त्रज्ञ मान्य करतात!

14. ड्युन्स(Dunes): सहारामध्ये १७० मीटरपेक्षा जास्त उंचीचे वाळूचे ढिगारे आहेत!

15. जीवाश्म(Fossil): सहारामध्ये डायनासोरचे असंख्य जीवाश्म सापडले आहेत.

16. हिरवळ(Greenery): वाळवंटातील काही भागांत या कोरडवाहू जमिनी आहेत. ते सहाराच्या सर्वात उत्तरेकडील आणि दक्षिणेकडील भागात अस्तित्वात आहेत.

17. सर्वोच्च बिंदू (Highest point): सहाराचा सर्वात उंच बिंदू म्हणजे उत्तर चाडमध्ये आढळणारा एमी कौसी हा ढाल ज्वालामुखी.

18. पाळीव प्राणी (Pets): शेळ्या आणि उंट हे सर्वात सामान्य घरगुती प्राणी आहेत जे आपल्याला सहारा वाळवंटात आढळू शकतात.

19. खते (Fertilizers): सहारा वाळवंटातील वाळू वाऱ्याने अॅमेझॉन रेनफॉरेस्टमध्ये नेली जाते जिथे ते नैसर्गिक खत म्हणून कार्य करते.

20. नोंदणे (Records): सायकलवरून सहारा ओलांडण्याचा जागतिक विक्रम २०११ मध्ये एका इंग्रजाने केला होता आणि त्याने १३ दिवस ५ तासात ही कामगिरी केली होती.

21. वनस्पतींची विविधता(Variety of plants): उच्च तापमानामुळे, वनस्पतींच्या जीवनात मुख्यत: स्क्रब असते, ज्यात अजूनही वनस्पतींच्या सुमारे 1,100 विविध प्रजातींचा समावेश आहे.

22. जगातील सर्वात एकटे झाड(The world’s most lonely tree): २०० किलोमीटर च्या परिघात सहारामधील हे एकमेव झाड असल्याने टेनेरे वृक्ष हा जगातील सर्वात वेगळा वृक्ष मानला जात होता. परंतु १९७३ मध्ये मद्यधुंद वाहनचालकाने झाडाला धडक दिल्याने त्याचा मृत्यू झाला होता.

23. भाषा (Language): सहारा वाळवंटात अनेक विविध प्रकारच्या भाषा बोलल्या जातात परंतु अरबी भाषा हि येथे सगळ्यात जास्त प्रमाणात वापरली जाणारी भाषा आहे.येथे अनेक संस्कृती व वंशाचे लोक राहतात. 

24. ज्वालामुखी (एमी कौसी) Volcano (Amy Cousy): सहारा मध्ये अनेक पर्वतरांगा आणि अनेक सक्रिय आणि सुप्त ज्वालामुखी आहेत. एमी कौसी हा एक सुप्त ज्वालामुखी आहे, जो सहारामधील सर्वात उंच बिंदू आहे ज्याची उंची ३,४१५ मीटर आहे.
25.  तुम्हाला माहित आहे का? Did You Know 

 सहारा वाळवंटात नुकताच बर्फ पडला आहे, उष्ण वाळवंटात बर्फवृष्टी हा विरोधाभास वाटू शकतो परंतु गेल्या दशकात सहारा वाळवंटात बर् याच वेळा हिमवृष्टीची नोंद झाली आहे, अगदी अलीकडेच जानेवारी 2022 मध्ये. त्यामुळे बर्फवृष्टी असामान्य असली तरी या भागात अभूतपूर्व नाही.

हि आहेत काही सहारा वाळवंटाबद्दल रंजक तथ्ये . जर तुम्हांला हे वाचून नवीन माहिती मिळाली असेल तर नक्की तुमच्या मित्रपरिवाराला share करा, जेणेकरून त्यांनाही 25 Interesting facts about the Sahara Desert in Marathi वाचता येतील. 

Also Read: The Sahara: Earth’s largest hot desert | Live Science

Also Read: तुम्ही माझा भक्ती ह्या विषयावरचा blog इथे वाचू शकता .
https://marathiblogwali.in/bhakti/

Also Read: सकाळी लवकर उठण्याचे फायदे | Sakali lavkar uthnyache phayde – मराठी BlogWali (marathiblogwali.in)